KONUT FİNANSMANI SİSTEMİNE
İLİŞKİN ÇEŞİTLİ KANUNLARDA
DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA
KANUN
Kanun No: 5582
Kabul Tarihi: 21.02.2007
MADDE 1 –
9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflâs Kanununun 45 inci maddesine
birinci fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
"2499 sayılı Sermaye Piyasası
Kanununun 38/A maddesinin birinci fıkrasında tanımlanan konut finansmanından
kaynaklanan rehinle temin edilmiş alacaklar ile Toplu Konut İdaresi
Başkanlığının rehinle temin edilmiş alacaklarının takibinde,
rehnin
paraya çevrilmesi yoluyla takip yapılabilir veya haciz yoluna başvurulabilir."
MADDE 2 –
2004 sayılı Kanunun 128 inci maddesine ikinci fıkrasından sonra gelmek üzere
aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
"İcra dairesi, 2499 sayılı Sermaye
Piyasası Kanununun 38/A maddesinin birinci fıkrasında tanımlanan konut
finansmanından kaynaklanan alacaklar ile Toplu Konut İdaresi Başkanlığının
rehinle temin edilmiş alacaklarının takibinde, satışı istenen taşınmaz için
kıymet takdirini, aynı Kanunun 22
nci
maddesinin birinci fıkrasının (r) bendi uyarınca yetki verilmiş kişi veya
kurumlara yaptırır."
MADDE 3 –
2004 sayılı Kanunun 128/a maddesine birinci fıkrasından sonra gelmek üzere
aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
"2499 sayılı Sermaye Piyasası
Kanununun 38/A maddesinin birinci fıkrasında tanımlanan konut finansmanından
kaynaklanan alacaklar ile Toplu Konut İdaresi Başkanlığının rehinle temin
edilmiş alacaklarının takibinde, birinci fıkra uyarınca yaptırılmasına karar
verilen bilirkişi incelemesi, aynı Kanunun 22
nci
maddesinin birinci fıkrasının (r) bendi uyarınca yetki verilmiş kişi veya
kurumlara yaptırılır."
MADDE 4 –
2004 sayılı Kanunun 134 üncü maddesine ikinci fıkrasından sonra gelmek üzere
aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
"2499 sayılı Sermaye Piyasası
Kanununun 38/A maddesinin birinci fıkrasında tanımlanan konut finansmanından
kaynaklanan alacaklar ile Toplu Konut İdaresi Başkanlığının rehinle temin
edilmiş alacaklarının takibinde, ikinci fıkrada yer alan oran yüzde yirmi olarak
uygulanır."
MADDE 5 –
2004 sayılı Kanunun 149/a maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
"2499 sayılı Sermaye Piyasası
Kanununun 38/A maddesinin birinci fıkrasında tanımlanan konut finansmanından
kaynaklanan alacaklar ile Toplu Konut İdaresi Başkanlığının rehinle temin
edilmiş alacaklarının takibinde, ikinci fıkrada yer alan oran yüzde otuz olarak
uygulanır. İstinaf talebinin reddi halinde, teminat olarak alınan tutarın yarısı
tazminat olarak alacaklıya ödenir. Alacaklının satış talebinden sonra takdir
edilen ve kesinleşen kıymete göre,
merhunun
alacağı karşılamayacağı anlaşılırsa kalan tutar teminatın geriye kalan kısmından
karşılanır, varsa teminatın kalan kısmı teminatı yatırana iade edilir."
MADDE 6 –
2004 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
"GEÇİCİ MADDE 8 – Bu Kanunun 128 inci
maddesinin üçüncü fıkrası ile 128/a maddesinin ikinci fıkrasının yürürlüğe
girmesini izleyen üçüncü yılın sonuna kadar 2499 sayılı Sermaye Piyasası
Kanununun 38/A maddesinin birinci fıkrasında tanımlanan konut finansmanından
kaynaklanan alacaklar ile Toplu Konut İdaresi Başkanlığının rehinle temin
edilmiş alacaklarının takibinde, taşınmaz için kıymet takdiri veya bilirkişi
incelemesi, Sermaye Piyasası Kanununun 22
nci
maddesinin birinci fıkrasının (r) bendi uyarınca gayrimenkul değerleme faaliyeti
konusunda yetki verilmiş kişi veya kurumların yanı sıra diğer uzman bilirkişiler
marifetiyle de yapılabilir."
MADDE 7 –
28/7/1981 tarihli ve 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 3 üncü maddesine
aşağıdaki bent eklenmiştir.
"k) İpotekli Sermaye Piyasası Aracı:
İpotek teminatlı menkul kıymetler, ipoteğe dayalı menkul kıymetler, ipotek
finansmanı kuruluşları tarafından ihraç edilen hisse senedi dışındaki sermaye
piyasası araçları ve konut finansmanından kaynaklanan alacaklara dayalı olarak
veya bu alacakların teminatı altında ihraç edilen diğer sermaye piyasası
araçlarıdır."
MADDE 8 –
2499 sayılı Kanunun 13/A maddesi madde başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
"İpotek teminatlı menkul kıymetler
MADDE 13/A – İpotek teminatlı menkul
kıymetler, ihraççıların genel yükümlülüğü niteliğinde olan ve oluşturulan
teminat havuzundaki varlıklar karşılık gösterilerek ihraç edilen borçlanma
senetleridir. İpotek teminatlı menkul kıymetler bankalar ve bu Kanunun 39/A
maddesinde tanımlanan ipotek finansmanı kuruluşları tarafından ihraç edilebilir.
İhraççılar, ipotek teminatlı menkul
kıymetlerin teminatı olan varlıkları, diğer varlıklarından ayrı olarak,
oluşturacakları teminat havuzu içerisinde izlemekle yükümlüdür. Teminat havuzuna
dahil edilen varlıklara ilişkin kayıtların tutulmasına ilişkin usûl ve esaslar
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunun uygun görüşü alınmak suretiyle
Kurulca belirlenir. Kurul, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunun uygun
görüşü alınmak suretiyle, teminat havuzuna dahil edilen varlıklara ilişkin
kayıtların ihraççının yanı sıra ayrı bir kayıt kuruluşu
nezdinde
de tutulmasını zorunlu tutabilir.
Teminat havuzu; yapı kullanma izni
alınmış konut ve diğer
gayrimenkuller
üzerine ipotek tesis edilmek suretiyle teminat altına alınmış alacaklar, ikame
varlıklar ve bunların riskten korunması amacıyla yapılan sözleşmelerden oluşur.
Bunlar dışında kalan varlık ve alacaklar teminat havuzuna dahil edilemez.
Yapı kullanma izni alınmış konutlar
üzerine ipotek tesis edilmek suretiyle teminat altına alınmış alacakların ilgili
konutun değerinin yüzde
yetmişbeşini,
yapı kullanma izni alınmış diğer
gayrimenkuller
üzerine ipotek tesis edilmek suretiyle teminat altına alınmış alacakların ise
ilgili gayrimenkulun değerinin yüzde ellisini aşan kısmı, teminat değerinin
hesaplanmasında dikkate alınmaz. Teminat havuzuna dahil edilecek yapı kullanma
izni alınmış konut ve diğer
gayrimenkuller
üzerine ipotek tesis edilmek suretiyle teminat altına alınmış alacakların vadesi
gelmiş tüm ödemelerinin yapılmış olması şarttır.
İkame varlıklar nakit, devlet iç
borçlanma senetleri, hazine kefaletiyle ihraç edilen menkul kıymetler, Ekonomik
İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatına üye ülkelerin merkezi yönetimleri ile merkez
bankalarınca
ya
da bunların kefaletiyle ihraç edilen menkul kıymetler ile Kurulca uygun görülen
benzer nitelikteki varlıklardan oluşur.
Teminat havuzundaki tüm varlıklar
içerisinde yapı kullanma izni alınmış diğer
gayrimenkuller
üzerine ipotek tesis edilmek suretiyle teminat altına alınmış alacakların ve
ikame varlıkların payı ayrı
ayrı
yüzde
onbeşi
aşamaz.
İhraççılar, teminat havuzundaki
varlıkların faiz, kur, kredi ve benzeri risklerden korunması amacıyla
sözleşmeler yapabilir. Teminat havuzunda yer alan varlıkların riskten korunması
amacıyla yapılmış sözleşmeler de teminat havuzuna dahildir.
İpotek teminatlı menkul kıymetlerin
itfasına kadar olan süre boyunca;
a) Teminat havuzundaki varlıkların
nominal değerinin ipotek teminatlı menkul kıymetlerin nominal değerine eşit
ya
da fazla olması,
b) Teminat havuzundaki varlıkların
getirisinin en az ipotek teminatlı menkul kıymetlerin getirisine eşit
ya
da fazla olması,
c) Teminat havuzundaki varlıklardan
elde edilen gelirin tutar ve ödeme dönemleri bakımından ipotek teminatlı menkul
kıymet sahiplerine yapılan ödemeleri karşılaması,
d) Teminat havuzunda yer alan
varlıkların net bugünkü değerinin ipotek teminatlı menkul kıymetlerin net
bugünkü değerinden yüzde ikisi oranında fazla olması,
zorunludur. Bu fıkranın uygulanmasına
ilişkin usûl ve esaslar Kurulca belirlenir.
İlave menkul kıymet ihracı veya
sekizinci fıkrada belirtilen koşulların sağlanması amacıyla teminat havuzuna
yeni varlıklar dahil edilebilir. Makul bir gerekçe olması durumunda, ihraççılar,
teminat sorumlusunun onayını alarak, teminat havuzuna dahil edilmiş bir varlığı
teminat havuzundan çıkartabilir veya teminat havuzunda bulunmayan bir varlık ile
değiştirebilirler.
İhraççının Kurulun onayını almak
suretiyle bir teminat sorumlusu belirlemesi zorunludur. Teminat sorumlusunun
sahip olması gereken nitelikler Kurulca belirlenir. Kurul, ipotek teminatlı
menkul kıymet sahiplerinin haklarının korunması amacıyla teminat sorumlusunun
değiştirilmesini istemeye veya teminat sorumlusunu
re’sen
değiştirmeye yetkilidir.
Teminat sorumlusu, bu madde
kapsamında;
a) Teminat havuzlarının
oluşturulmasını ve teminat havuzlarına dahil edilen varlıkların sahip olduğu
nitelikleri,
b) Teminat havuzlarına dahil edilen
varlıkların mevcudiyetini koruduğunu ve bu varlıkların sahip olduğu niteliklere
ilişkin değişiklikleri,
c) Kurul tarafından zorunlu tutulması
halinde teminat havuzuna dahil edilen varlıklara ilişkin kayıtların ihraççının
yanı sıra ayrı bir kayıt kuruluşu
nezdinde
de tutulmasını,
d) Sekizinci fıkrada sayılan şartlara
uygunluğu,
izlemek, tespit ettiği hususlar
hakkında, Kurulca belirlenecek usûl ve esaslar çerçevesinde ihraççıya ve Kurula
bilgi vermekle yükümlüdür.
Teminat sorumlusu ihraççıdan, kayıt
kuruluşundan ve gerek görülen durumlarda tapu sicil müdürlüklerinden teminat
havuzunda yer alan varlıklara ilişkin her türlü bilgi ve belgeyi istemeye,
ilgili kayıtları incelemeye ve çalışanlardan bilgi almaya yetkilidir.
İhraççılar, kayıt kuruluşu ve tapu sicil müdürlükleri teminat sorumlusunun talep
ettiği bilgi ve belgeleri vermekle yükümlüdür. Teminat sorumlusu, talep ettiği
bilgi ve belgelere ulaşılmasının engellenmesi halinde, durumu derhal Kurula
bildirmekle yükümlüdür.
İpotek teminatlı menkul kıymetler
itfa edilinceye kadar, teminat havuzlarında yer alan varlıklar, teminat amacı
dışında tasarruf edilemez,
rehnedilemez,
teminat gösterilemez, kamu alacaklarının tahsili amacı da dahil olmak üzere
haczedilemez ve iflâs masasına dahil edilemez, ayrıca bunlar hakkında ihtiyatî
tedbir kararı verilemez.
Teminat havuzunda yer alan
varlıkların riskten korunması amacıyla yapılacak olan sözleşmelerde, teminat
havuzu ve ipotek teminatlı menkul kıymetler tasfiye edilinceye kadar, ihraççının
iflâsı durumunda sözleşmenin tek taraflı olarak feshedilemeyeceğine ilişkin
hüküm bulunması zorunludur.
İhraççının ipotek teminatlı menkul
kıymetlerden kaynaklanan yükümlülüklerini vadesinde yerine getirememesi,
yönetiminin kamu kurumlarına devredilmesi, faaliyet izninin kaldırılması veya
iflâsı halinde teminat havuzundaki varlıklardan elde edilen gelir öncelikle
ipotek teminatlı menkul kıymet sahiplerine ve teminat havuzunda yer alan
varlıkların riskten korunması amacıyla yapılmış olan sözleşmelerin karşı
taraflarına yapılacak ödemelerde kullanılır. Bu durumda Kurul;
a) Tedavüldeki ipotek teminatlı
menkul kıymetlerin erken itfa edilmesi, teminat havuzundaki varlıkların nakde
dönüştürülmesi ile bunlara ilişkin işlemleri yürütecek bir idareci atanması veya
teminat havuzundaki varlıkların tedricî tasfiyesi ile tedricî tasfiyeye ilişkin
işlemlerin Yatırımcıları Koruma Fonu tarafından yürütülmesi,
b) Teminat havuzundaki varlıkların,
ipotek teminatlı menkul kıymetlerden kaynaklanan her türlü yükümlülüğü
üstlenecek ihraççı niteliğini haiz bir başka kuruluşa devredilmesi,
c) İpotek teminatlı menkul
kıymetlerden kaynaklanan yükümlülükleri üstlenmeksizin, teminat havuzundaki
varlıkların idaresi ve bu havuzdan elde edilen gelirin ipotek teminatlı menkul
kıymet sahiplerine ödenmesi işlemlerini yürütecek bir idareci atanması,
hususlarında karar vermeye
yetkilidir. Kurul, atanacak idareciye veya Yatırımcıları Koruma Fonuna bu fıkra
kapsamındaki hizmetleri karşılığında teminat havuzundaki varlıklardan ödeme
yapılması hususunda karar vermeye ve yapılacak ödemenin hesaplanmasına ilişkin
usûl ve esasları belirlemeye yetkilidir.
İhraççının ipotek teminatlı menkul
kıymetlerden kaynaklanan ödeme yükümlülüğünü yerine getirememesi ve teminat
havuzlarına dahil edilen varlıkların menkul kıymet sahiplerinin alacaklarını
karşılamaya yetmemesi halinde, alacağı teminat havuzundaki varlıklarla
karşılanmayan ipotek teminatlı menkul kıymet sahipleri ihraççının diğer
malvarlığına başvurabilir.
İpotek teminatlı menkul kıymetlerin
ihracında 13 üncü maddede belirtilen limitler uygulanmaz. İpotek teminatlı
menkul kıymet ihraç limiti, ihraç şartları, teminat havuzundaki varlıkların
riskten korunması amacıyla yapılabilecek sözleşmeler ve bu menkul kıymetlerin
Kurul kaydına alınmasına ilişkin usûl ve esaslar ile ipotek teminatlı menkul
kıymetlerle ilgili diğer hususlar Kurulca belirlenir."
MADDE 9 –
2499 sayılı Kanuna 13/A maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki 13/B maddesi
eklenmiştir.
"Varlık teminatlı menkul kıymetler
MADDE 13/B – Varlık teminatlı menkul
kıymetler; ihraççıların genel yükümlülüğü niteliğinde olan, alacaklar ve duran
varlıkların teminatı altında ihraç edilen borçlanma senetleridir. Varlık
teminatlı menkul kıymet ihraç edecek kuruluşlar, ihraç limiti, ihraç şartları,
teminat gösterilebilecek alacak ve varlık türleri, teminat gösterilebilecek
varlıklara ilişkin sınırlamalar, teminat gösterilen alacak ve varlıkların
değerlenmesi ve raporlanmasına ilişkin usûl ve esaslar Kurulca belirlenir.
Teminat gösterilen alacak ve
varlıkların kayıtlarının tutulmasına ilişkin usûl ve esaslar Bankacılık
Düzenleme ve Denetleme Kurulunun uygun görüşü alınmak suretiyle Kurulca
belirlenir.
Kurul ihraççının bir teminat
sorumlusu belirlemesini zorunlu tutabilir. Teminat sorumlusu teminat havuzlarına
dahil edilen varlıkların mevcudiyetini ve niteliklerini, teminat havuzlarının
oluşturulmasını ve varlıkların teminat havuzlarında izlenmesini izlemek, tespit
ettiği hususlar hakkında Kurulca belirlenecek usûl ve esaslar çerçevesinde,
ihraççıya ve Kurula bilgi vermekle yükümlüdür.
Teminat sorumlusu ihraççıdan, kayıt
kuruluşundan ve gerek görülen durumlarda tapu sicil müdürlüklerinden teminat
havuzunda yer alan varlıklara ilişkin her türlü bilgi ve belgeyi istemeye,
ilgili kayıtları incelemeye ve çalışanlardan bilgi almaya yetkilidir.
İhraççılar, kayıt kuruluşu ve tapu sicil müdürlükleri teminat sorumlusunun talep
ettiği bilgi ve belgeleri vermekle yükümlüdür. Teminat sorumlusu, talep ettiği
bilgi ve belgelere ulaşmasının engellenmesi halinde, durumu derhal Kurula
bildirmekle yükümlüdür.
Varlık teminatlı menkul kıymetler
itfa edilinceye kadar teminat havuzlarında yer alan varlıklar, teminat amacı
dışında tasarruf edilemez,
rehnedilemez,
teminat gösterilemez, kamu alacaklarının tahsili amacı da dahil olmak üzere
haczedilemez ve iflâs masasına dahil edilemez, ayrıca bunlar hakkında ihtiyatî
tedbir kararı verilemez.
Kurul, Bankacılık Düzenleme ve
Denetleme Kurulunun uygun görüşü alınmak suretiyle teminat havuzuna dahil edilen
varlıklara ilişkin kayıtların ihraççının yanı sıra ayrı bir kayıt kuruluşu
nezdinde de
tutulmasını zorunlu tutabilir.
Teminat sorumlusunun sahip olması
gereken nitelikler Kurulca belirlenir. Kurul, varlık teminatlı menkul kıymet
sahiplerinin haklarının korunması amacıyla teminat sorumlusunun değiştirilmesini
istemeye veya teminat sorumlusunu
re'sen
değiştirmeye yetkilidir."
MADDE 10 –
2499 sayılı Kanunun 22
nci
maddesinin birinci fıkrasının (r) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"r)
Gayrimenkullerin
değerlemesini yapabilecek değerleme kurumlarından sermaye piyasasında değerleme
faaliyetinde bulunacaklara ilişkin şartları belirlemek ve bu şartlara uyan
değerleme kurumlarını listeler halinde ilan etmek; bu Kanunun 38/A maddesinin
birinci fıkrasında tanımlanan konut finansmanından kaynaklanan alacakların
takibinde ve 38/A maddesinin dördüncü fıkrası çerçevesinde yapılacak
değerlemelerde, ilgili taşınmaz için değerleme yapacak kişi ve kurumlara ilişkin
şartları belirlemek ve bu şartlara uyan kişi ve kurumları listeler halinde ilan
etmek,"
MADDE 11 –
2499 sayılı Kanunun 28 inci maddesinin (b) fıkrasına ikinci paragrafından sonra
gelmek üzere aşağıdaki paragraf eklenmiştir.
"İpotek teminatlı menkul kıymetler
teminat havuzunun, varlık teminatlı menkul kıymetler teminat havuzunun, konut
finansmanı fonunun, varlık finansmanı fonunun ve yatırım fonunun üçer aylık
dönemlerin son işgününde, net varlık değerlerinin
yüzbinde
beşini aşmamak üzere hesaplanacak kayda alma ücreti, izleyen on işgünü
içerisinde Özel Hesaba yatırılır. Bu paragrafta belirtilen oranı aşmamak
kaydıyla kayda alma ücretinin oranı Bakanlar Kurulunca belirlenir."
MADDE 12 –
2499 sayılı Kanunun 38 inci maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki 38/A, 38/B
ve 38/C maddeleri eklenmiştir.
"Konut finansmanı
MADDE 38/A – Konut finansmanı, konut
edinmeleri amacıyla tüketicilere kredi kullandırılması, konutların
finansal
kiralama yoluyla tüketicilere kiralanması, sahip oldukları konutların teminatı
altında tüketicilere kredi kullandırılmasıdır. Bu kapsamdaki kredilerin yeniden
finansmanı amacıyla kullandırılan krediler de konut finansmanı kapsamındadır.
Konut finansmanı kuruluşları konut
finansmanı amacıyla doğrudan tüketiciye kredi kullandıran
ya
da
finansal
kiralama yapan bankalar ile Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından
konut finansmanı faaliyetinde bulunması uygun görülen
finansal
kiralama şirketleri ve finansman şirketleridir.
Hazine Müsteşarlığı konut
finansmanına ilişkin sigorta sözleşmeleri ile ilgili usûl ve esasları Türkiye
Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği'nin, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ise
konut finansmanı kapsamındaki kredilerin yeniden finansmanına ilişkin usûl ve
esasları Türkiye Bankalar Birliğinin görüşlerini alarak belirlemeye yetkilidir.
Kurul, ihraç edilecek ipotekli
sermaye piyasası araçlarının dayanağı veya teminatı olan kredi ve
finansal
kiralama alacakları için, kredi açılması veya
finansal
kiralama sözleşmesi yapılması, bu alacakların konut finansman fonu portföyüne
alınması
ya
da ipotek teminatlı menkul kıymetlere dayanak oluşturan teminat havuzuna dahil
edilmesi veya fon portföyüne alınan
ya
da teminat havuzuna dahil edilen alacakların yeniden değerlenmesi aşamalarında,
konut değerlemesinin gayrimenkul değerleme faaliyeti konusunda yetki verilmiş
kişi veya kurumlar tarafından yapılmış olmasını zorunlu tutmaya yetkilidir.
Konut finansmanı fonu
MADDE 38/B – Konut finansmanı fonu,
ihraç edilen ipoteğe dayalı menkul kıymetler karşılığında toplanan paralarla,
ipoteğe dayalı menkul kıymet sahipleri hesabına inançlı mülkiyet esaslarına göre
oluşturulan malvarlığıdır.
Fon kurucuları, fon portföyünde yer
alan kredilerin ve bunlarla bağlantılı işlemlerin ödemelerine aracılık edenler,
fon kurma limiti, portföyün riskten korunması veya kredi değerliliğinin
artırılması amacıyla yapılan sözleşmeler dahil fon portföyüne alınabilecek
varlık türleri, portföy sınırlamaları ile ipoteğe dayalı menkul kıymetlerin
ihraç ve Kurul kaydına alınmasına ilişkin usûl ve esaslar Kurulca belirlenir.
Kurucular, ihraç edilen ipoteğe dayalı menkul kıymetlere yönelik garanti
verebilirler.
Fonun tüzel kişiliği yoktur, ancak
malvarlığı kurucunun mal varlığından ayrıdır. Fon malvarlığı, ihraç edilen
ipoteğe dayalı menkul kıymetler itfa edilinceye kadar, başka bir amaçla tasarruf
edilemez,
rehnedilemez,
teminat gösterilemez, kamu alacaklarının tahsili amacı da dahil olmak üzere
haczedilemez, ihtiyatî tedbir kararı verilemez ve iflâs masasına dahil edilemez.
Fon kurulu, ihraç edilen ipoteğe
dayalı menkul kıymetlerin sahiplerinin haklarını koruyacak şekilde fonu temsil
eder ve yönetir. Fon portföyüne alınan varlıkların kayıtlarının doğruluğundan ve
bu varlıkların korunması ve saklanmasından fon kurulu sorumludur. Fon kuruluna
ilişkin şartlar ile fon varlıklarının yönetimine ilişkin usûl ve esaslar Kurulca
belirlenir.
Kurucu, fon kurulu ve ihraç edilen
ipoteğe dayalı menkul kıymetlerin sahipleri arasındaki ilişkilere bu Kanunda ve
ilgili mevzuatta hüküm bulunmayan hallerde Borçlar Kanununun vekâlet akdi
hükümleri uygulanır.
Kurul, fon portföyündeki varlıklara
ilişkin kayıtların ayrı bir kayıt kuruluşu
nezdinde
de tutulmasını zorunlu tutabilir.
İpotekle teminat altına alınmış bir
kredi veya konusu gayrimenkul olan bir
finansal
kiralama sözleşmesinden kaynaklanan alacakların fon portföyüne alınması halinde,
kredi veya alacağın fona devredildiği hususu ilgili
gayrimenkulün
tapu sicilinde beyanlar hanesine kaydedilir. Kurul, ipotekle teminat altına
alınmış bir kredi veya konusu gayrimenkul olan bir
finansal
kiralama sözleşmesinden kaynaklanan alacakların fon portföyüne alınması halinde,
ipoteğin veya mülkiyetin; fon hesabına, kurucu adına tapuya tescil ettirilmesini
zorunlu tutabilir.
Fon içtüzüğü, ipoteğe dayalı menkul
kıymetlerin sahipleri, kurucu ve fon kurulu arasında, fon portföyünün inançlı
mülkiyet esaslarına göre saklanmasını ve vekâlet akdi hükümlerine göre
yönetimini konu alan
iltihakî
bir sözleşmedir.
Fon içtüzüğü ve Kurulca belirlenecek
diğer belgelerle birlikte, fon kuruluşuna izin verilmesi ve ihraç edilecek
ipoteğe dayalı menkul kıymetlerin kayda alınması talebiyle Kurula başvurulması
zorunludur.
Fon portföyü farklı sınıflara
ayrılarak bu sınıflar üzerine farklı haklar içeren ipoteğe dayalı menkul
kıymetler ihraç edilebilir. Farklı ipoteğe dayalı menkul kıymet ihraçları ile
ihraç edilen ipoteğe dayalı menkul kıymetlerin sahiplerine verdiği haklara
ilişkin esasların fon içtüzüğünde belirlenmesi şarttır.
Kurul, portföydeki varlıkların
değerleme esaslarına, fonun faaliyet ve yönetim ilkelerine, birleşmesine, sona
ermesine ve tasfiyesine, fon içtüzüğü, fon yönetim sözleşmesi ve saklama
sözleşmesinin kapsamına, değiştirilmesine, tescil ve ilanına ilişkin usûl ve
esasları belirlemeye yetkilidir.
Kurucu veya fonun geri ödeme
güçlüğüne düşmesi halinde Kurul, fonun yönetim ve temsilinin Yatırımcıları
Koruma Fonu veya atanacak diğer bir fon kurulu tarafından yürütülmesine veya
fonun başka bir kurucuya devredilmesine karar verebilir. Bu durumda, kurucunun
garanti vermiş olması halinde, ihraç edilen sermaye piyasası araçlarının geri
ödemelerinin fon malvarlığından karşılanamayan kısmının tam ve zamanında
yapılmasına ilişkin yükümlülüğü devam eder. Kurul, atanacak fon kuruluna veya
Yatırımcıları Koruma Fonuna bu fıkra kapsamındaki hizmetleri karşılığında fon
malvarlığından ödeme yapılması hususunda karar vermeye ve yapılacak ödemenin
hesaplanmasına ilişkin usûl ve esasları belirlemeye yetkilidir.
Fon kurucusunun iflâsı veya tasfiyesi
veya fon kurulu üyelerinin iflâsı halinde Kurul, gerekli tedbirleri almaya
yetkilidir.
Varlık finansmanı fonu
MADDE 38/C – Varlık finansmanı fonu,
ihraç edilen varlığa dayalı menkul kıymetler karşılığında toplanan paralarla,
varlığa dayalı menkul kıymet sahipleri hesabına inançlı mülkiyet esaslarına göre
oluşturulan malvarlığıdır. Varlık finansmanı fonu portföylerine alınabilecek
varlıklar Kurulca belirlenir.
Bu Kanunun 38/B maddesinin birinci
fıkra hükmü dışındaki diğer fıkra hükümleri, varlık finansmanı fonları için de
uygulanır."
MADDE 13 –
2499 sayılı Kanunun 39 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"MADDE 39 – Diğer sermaye piyasası
kurumları; kuruluş ve faaliyet esasları Kurulca belirlenen, sermaye piyasası
araçlarının takas ve saklanması, derecelendirilmesi, ihraççıların ve sermaye
piyasası kurumlarının denetlenmesi ile uğraşan kuruluşlar, yatırım danışmanlığı,
portföy yönetimi gibi sermaye piyasası faaliyetlerini yerine getiren şirketler,
varlık yönetim şirketleri, ipotek finansmanı kuruluşları, konut finansmanı
fonları, varlık finansmanı fonları, risk sermayesi yatırım fonları, risk
sermayesi yatırım ortaklıkları, vadeli işlemler aracılık şirketleri, sermaye
piyasasında faaliyette bulunacak gayrimenkul değerleme kurumları ve portföy
saklama şirketleridir."
MADDE 14 –
2499 sayılı Kanunun 39 uncu maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki 39/A
maddesi eklenmiştir.
"İpotek finansmanı kuruluşları
MADDE 39/A – İpotek finansmanı
kuruluşları, münhasıran konut finansmanından kaynaklanan alacakların
devralınması, devredilmesi, devralınan alacaklardan oluşan varlıkların yönetimi
ve alacakların teminat olarak alınması suretiyle kaynak temini amacıyla kurulan,
sermaye piyasası kurumu niteliğini haiz anonim ortaklıklardır. İpotek finansmanı
kuruluşları faaliyetlerinin gerektirdiği risk yönetimi amaçlı işlemleri
yürütebilirler.
İpotek finansmanı kuruluşlarının
nakden ve her türlü muvazaadan
âri
olarak ödenmiş sermayeleri 5411 sayılı Bankacılık Kanununda kalkınma ve yatırım
bankaları için öngörülen tutardan az olamaz. Kurucularının ve sermayelerinin
veya oy haklarının doğrudan veya dolaylı olarak yüzde on veya daha fazlasını
teşkil eden paylar ile bu oranın altında olsa dahi yönetim kurullarına üye
belirleme imtiyazı veren payların sahiplerinin 5411 sayılı Bankacılık Kanununda
banka kurucu ortakları için aranan şartları taşımaları zorunludur.
Konut finansmanından kaynaklanan
alacakların ve diğer varlıkların teminat gösterilmesi suretiyle ipotek
finansmanı kuruluşlarından kaynak temin edilmesi halinde, teminat gösterilen
varlıklar, başka bir amaçla tasarruf edilemez,
rehnedilemez,
teminat gösterilemez, kamu alacaklarının tahsili amacı da dahil olmak üzere
üçüncü şahıslar tarafından haczedilemez, ihtiyatî tedbir kararı verilemez ve
iflâs masasına dahil edilemez. Kurul, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme
Kurulunun uygun görüşünü almak suretiyle, teminat gösterilen varlıklara ilişkin
kayıtların ayrı bir kayıt kuruluşu
nezdinde
de tutulmasını zorunlu tutabilir.
İpotek finansmanı kuruluşlarının
kuruluşuna, faaliyet ilke ve esaslarına, faaliyetler itibarıyla izin esaslarına,
tâbi olacakları yükümlülüklere ilişkin hususlar, Bankacılık Düzenleme ve
Denetleme Kurulunun uygun görüşünü almak suretiyle, Kurul tarafından belirlenir.
İpotek finansmanı kuruluşlarının kuruluş ve faaliyet izni almak üzere Kurula
başvurması şarttır. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun gözetim ve
denetimine tâbi olan bir kuruluşun iştirak etmesi öngörülen ipotek finansmanı
kuruluşları için kuruluş izni alınmak üzere Kurula başvurulması halinde, kuruluş
izni verilebilmesi için Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunun uygun
görüşünün alınması zorunludur."
MADDE 15 –
2499 sayılı Kanuna 40/C maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki 40/D maddesi
eklenmiştir.
"Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği
MADDE 40/D – Gayrimenkul değerleme
uzmanlığı lisansına sahip olanlar, tüzel kişiliği haiz kamu kurumu niteliğinde
bir meslek kuruluşu olan Türkiye Değerleme Uzmanları Birliğine üye olmak için
başvurmak zorundadırlar. Lisans sahibi, lisans almaya hak kazandığının kendisine
tebliğinden itibaren üç ay içinde gerekli başvuruyu yapmakla yükümlüdür. Anılan
yükümlülüğe uymayan kimselerin lisansı Kurulca iptal edilir.
Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği,
gayrimenkul piyasasının ve gayrimenkul değerleme faaliyetlerinin gelişmesini
sağlamak üzere araştırmalar yapmak, eğitim ve sertifika vermek, Birlik
üyelerinin dayanışma ve mesleğin gerektirdiği özen ve disiplin içerisinde
çalışmalarına yönelik meslek kurallarını ve değerleme standartlarını oluşturmak,
haksız rekabeti önlemek amacıyla gerekli tedbirleri almak, kendisine mevzuatla
verilen veya Kurulca belirlenen konularda düzenlemeler yapmak, yürütmek,
denetlemek, Birlik Statüsünde öngörülen disiplin cezalarını vermek, ilgili
konularda üyeleri
temsilen
ilgili kuruluşlarla işbirliği yapmak, mesleki gelişmeleri, idari ve yasal
düzenlemeleri izleyerek bu konuda üyeleri aydınlatmakla görevli ve yetkilidir.
Birlik, bölgesel ve ülke genelinde
gayrimenkul değerleri konusunda istatistikler oluşturur ve yayınlar. Konut
finansmanı kapsamında yapılan değerlemelere ilişkin bilgilerin, Birlik
tarafından belirlenecek usûl ve esaslara göre Birliğe iletilmesi zorunludur.
Birlik, alacağı kararlarda ve
yapacağı düzenlemelerde, bu Kanuna, Kurul yönetmelik, tebliğ ve kararlarına ve
ilgili diğer mevzuata uymakla yükümlüdür.
Üyeler, Birlik Statüsüne ve Birlikçe
alınacak kararlara uymak zorundadırlar.
Birlik, 40/C maddesindeki hükümlere
tâbidir."
MADDE 16 –
2499 sayılı Kanunun 46/A maddesinin birinci fıkrasından sonra gelmek üzere
aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
"Kurul, 46
ncı
maddenin birinci fıkrasının (h) bendi uyarınca tedricî tasfiyesine karar
verilmesi halinde ipotek finansmanı kuruluşunun tedricî tasfiyesinin Fon
tarafından yürütülmesine, ayrıca ihraççının yükümlülüklerini vadesinde yerine
getirememesi, yükümlülüklerinin toplam değerinin varlıklarının toplam değerini
aşması, yönetiminin kamu kurumlarına devredilmesi, faaliyet izninin kaldırılması
veya iflâsı halinde ipotek teminatlı menkul kıymetler ve varlık teminatlı menkul
kıymetlerin teminatı olan varlıklardan oluşan teminat havuzları ile kurucusunun
veya konut finansmanı fonu veya varlık finansmanı fonunun geri ödeme güçlüğüne
düşmesi halinde konut finansmanı fonu ve varlık finansmanı fonu malvarlıklarının
tedricî tasfiyesinin veya idaresinin Fon tarafından yürütülmesine karar
verebilir. Bu fıkra uyarınca Fon tarafından yapılacak tedricî tasfiye ve idareye
ilişkin harcamalarda Fon gelirlerinden hangilerinin kullanılabileceği Kurul
tarafından belirlenir."
MADDE 17 –
2499 sayılı Kanuna 46/B maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki 46/C maddesi
eklenmiştir.
" İpotek finansmanı kuruluşlarının
tedricî tasfiyesi
MADDE 46/C – Bu Kanunun 46
ncı
maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi uyarınca yetkileri kaldırılan ipotek
finansmanı kuruluşlarının tedricî tasfiyelerine Kurulca karar verilebilir. Bu
kurumların tasfiye işlemleri Yatırımcıları Koruma Fonu tarafından yürütülür.
Tedricî tasfiyenin amacı, ipotek
finansmanı kuruluşlarının mal varlığını işin niteliğine göre aynen veya nakde
çevirmek suretiyle elde edilen bedeli tahsis ederek tasfiye etmektir. Tedricî
tasfiye karar ve işlemlerinde 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu, 2004 sayılı İcra
ve İflâs Kanunu ve diğer mevzuatın tasfiye ile ilgili hükümleri uygulanmaz.
İpotek finansmanı kuruluşlarının tedricî tasfiyelerinin uygulama usûl ve
esasları Kurulca belirlenir.
Tedricî tasfiye kararı verildikten
sonra, ipotek finansmanı kuruluşunun yasal organlarının görev ve yetkileri,
tasfiye sonuçlanıncaya kadar Yatırımcıları Koruma Fonu tarafından yerine
getirilir. Ancak, 46
ncı
maddenin birinci fıkrasının (h) bendi hükmü saklıdır.
Hakkında tedricî tasfiye kararı
verilen ipotek finansmanı kuruluşunun ödemeleri durur ve konut finansmanı
fonları, varlık finansmanı fonları malvarlıkları ile varlık teminatlı menkul
kıymetler ve ipotek teminatlı menkul kıymetler teminat havuzları hariç tüm mal
varlığı üzerinde, bu karar tarihi itibarıyla sadece Fon tarafından tasarruf
edilebilir. Fon, ipotek finansmanı kuruluşunun aktif ve pasifini tespit eder.
İpotek finansmanı kuruluşunun, tasfiye kapsamında yer alan yükümlülüklerinden,
nakit borçları, tedricî tasfiye kararının verildiği tarihteki anapara ve işlemiş
faizleri toplamı üzerinden hesaplanır. İpotek finansmanı kuruluşunun tedricî
tasfiye kararının verilmesinden sonra vadesi gelen menkul kıymetlerinden doğan
hak ve borçları da, vadeleri itibarıyla belirlenir. İpotek finansmanı
kuruluşunun, vadeli borçlarına vadeden, diğer borçlarına ise tedricî tasfiye
tarihinden itibaren 3095 sayılı Kanunî Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanunun
2
nci maddesinin
üçüncü fıkrasında öngörülen kanunî temerrüt faizi yürütülür. Mevzuat uyarınca
ipotek finansmanı kuruluşu tarafından verilmiş teminatlar da, aktifin hesabında
dikkate alınır.
Fon, ipotek finansmanı kuruluşunun
tasfiye kapsamında yer alan gerçek hak sahiplerini ve alacak tutarlarını,
Kuruldaki kayıtlar, ipotek finansmanı kuruluşunun kayıtları, bu kuruluşun ilgili
olduğu diğer resmi ve özel kurumların kayıtları ile güvenilir bulunan diğer
bilgi ve belgelere dayanarak tespit eder. İcra ve İflâs Kanununun 278, 279 ve
280 inci maddelerinde yazılı hallerin varlığı halinde, Fon tarafından iptal
davası açılabilir.
İpotek finansmanı kuruluşunun
malvarlığı, tasfiyenin amacı kapsamında yer alan hak sahiplerinin alacağının
ödenmesinde kullanılır. Ancak, tasfiye bakiyesi bu alacakların tamamının
karşılanmasına yetmezse, ödemeler
garameten
yapılır. Bu alacaklar tamamen karşılandıktan sonra artan kısımdan, öncelikle
kamu alacakları ve kalandan Fonun yaptığı tasfiye giderleri nedeniyle doğan
alacağı ödenir. Bakiye, diğer alacaklılara tahsis edilir. İpotek finansmanı
kuruluşunun aktifleri, tasfiyenin amacı kapsamındaki hak sahiplerinin
alacaklarını, Fondan yapılan ödemeleri ve tasfiye giderlerini karşılamaya
yetmezse, Fon, Kurulun uygun görüşüyle ipotek finansmanı kuruluşunun iflâsını
isteyebilir."
MADDE 18 –
2499 sayılı Kanunun 47
nci
maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinin (5) numaralı alt bendi ile (C) bendi
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"5. Sermaye piyasası kurumlarına, bu
Kanunun 13/A ve 13/B maddeleri kapsamındaki teminat sorumlularına ve 38/B ve
38/C maddeleri kapsamındaki fon kuruluna; sermaye piyasası faaliyetleri
sebebiyle veya emanetçi sıfatıyla veya idare etmek için veya teminat olarak
veyahut her ne nam altında olursa olsun,
kayden
veya
fiziken
tevdi veya teslim edilen sermaye piyasası araçları, nakit ve diğer her türlü
kıymeti kendisinin veya başkasının menfaatine satan veya
rehneden
veya her ne şekilde olursa olsun kullanan, gizleyen yahut inkâr eyleyen veyahut
bu amaca ulaşmak
ya
da bu fiillerini gizlemek için bilgisayar ortamında tutulanlar dahil kayıtları
tahvil ve tağyir eden ilgili gerçek kişilerle tüzel kişilerin yetkilileri,"
"C) Bu Kanunun 6
ncı
maddesinin ikinci fıkrasına, 7, 9, 10, 10/A, 11, 12
nci
maddelerine, 13 üncü maddesinin beşinci fıkrasına, 13/A maddesinin ikinci,
üçüncü, dördüncü, beşinci, altıncı, sekizinci, dokuzuncu, onuncu,
onbirinci,
onikinci,
onüçüncü,
ondördüncü ve
onbeşinci
fıkralarına, 13/B maddesinin üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralarına, 14 üncü
maddesinin üçüncü fıkrasına, 15 inci maddesinin birinci, ikinci, üçüncü,
dördüncü ve beşinci fıkralarına, 16, 16/A maddelerine, 25 inci maddesinin (a)
bendine, 28 inci maddesinin (b) bendine, 34 üncü maddesine, 38 inci maddesine,
38/A maddesine, 38/B maddesinin üçüncü, dördüncü, yedinci, dokuzuncu, onuncu ve
onikinci
fıkralarına, 38/C maddesi kapsamında 38/B maddesinin üçüncü, dördüncü, yedinci,
dokuzuncu, onuncu ve
onikinci
fıkralarına, 39/A maddesine, 40/B ve 40/D maddelerine, 45 inci maddesine, 46
ncı
maddesinin ikinci ve beşinci fıkralarına, 46/A, 46/B ve 46/C maddelerine aykırı
hareket edenler
binikiyüzelli
gün adlî para cezası ile cezalandırılırlar."
MADDE 19 –
2499 sayılı Kanunun 47/A maddesine dördüncü fıkrasından sonra gelmek üzere
aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
"Kanunun 40/D maddesinin beşinci
fıkrasındaki yükümlülüğe uymayan üyelere, Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği
Yönetim Kurulunca bin
YTL'den
beşbin
YTL'ye
kadar para cezası verilir. Birlik, verdiği cezaları ilgiliye tebliğ eder ve
tahsil ve gelir kaydı için Yatırımcıları Koruma Fonuna bildirir."
MADDE 20 –
2499 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici maddeler eklenmiştir.
"GEÇİCİ MADDE 10 – Türkiye Değerleme
Uzmanları Birliği Statüsü bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren azami
iki yıl içinde yürürlüğe konulur. Gayrimenkul değerleme uzmanlığı lisansına
sahip olanlar, bu süre içerisinde Türkiye Değerleme Uzmanları Birliğine üye
olmak için Kurula başvurmakla yükümlüdürler.
Bu üyelik başvuruları Kurul
tarafından sonuçlandırılır. Kurul, Birlik Statüsünün yürürlüğe girmesini izleyen
bir ay içinde Birlik üyelerini ilk genel kurul toplantısına çağırır. İlk genel
kurula ait masraflar, Birlik organları oluştuktan sonra Kurula geri ödenmek
üzere Kurul tarafından karşılanır.
GEÇİCİ MADDE 11 – Bu maddenin
yürürlüğe girmesinden önce düzenlenmiş bulunan ve bu Kanunun 38/A maddesinin
birinci fıkrasında yer alan konut finansmanı tanımına uyan kredi ve
finansal
kiralama sözleşmelerinin tarafı olan tüketiciler, bu maddenin yürürlüğe
girmesini takiben üç ay içerisinde, sözleşmenin yapılmış bulunduğu konut
finansmanı kuruluşuna başvuruda bulunarak, sözleşme konusu işlemin, bu Kanunun
38/A maddesinde yer alan konut finansmanı tanımı kapsamı dışında
değerlendirilmesi talebinde bulunabilirler. Süresi içinde talepte bulunmayan
tüketicilerin, bu maddenin yürürlüğe girmesinden önce düzenlenmiş bulunan
sözleşmeleri, bu Kanunun 38/A maddesinin birinci fıkrası kapsamında kabul
edilir. Bu maddenin yürürlüğe girmesinden önce 4077 sayılı Tüketicinin Korunması
Hakkında Kanuna göre akdedilen sözleşmelerde, her halükârda borcun vadesinden
önce ödenmesi durumunda 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 10
uncu maddesinin dördüncü fıkrası hükümleri uygulanır.
GEÇİCİ MADDE 12 -
Finansal
kiralama şirketleri ve finansman şirketleri, bu Kanunun 38/A maddesinin
yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içerisinde konut finansmanı
faaliyetinde bulunamaz."
MADDE 21 –
23/2/1995 tarihli ve 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 3 üncü
maddesine aşağıdaki bent eklenmiştir.
"r) Konut finansmanı kuruluşu: 2499
sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen
kuruluşları,"
MADDE 22 –
4077 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
"İmalatçı-üretici, satıcı, bayi,
acente, ithalatçı ve 10 uncu maddenin beşinci fıkrasına veya 10/B maddesinin
dokuzuncu fıkrasına göre kredi veren, ayıplı maldan ve tüketicinin bu maddede
yer alan seçimlik haklarından dolayı
müteselsilen
sorumludur. 10/B maddesinin dokuzuncu fıkrasına göre kredi veren konut
finansmanı kuruluşunun sorumluluğu teslim tarihinden itibaren 1 yıl süre ve
kullandırdığı kredi miktarı ile sınırlıdır. Konut finansmanı kuruluşları
tarafından 10/B maddesinin dokuzuncu fıkrasına göre verilen kredilerin
devrolması
halinde dahi, kredi veren konut finansmanı kuruluşunun sorumluluğu devam eder.
Krediyi devralan kuruluş bu madde kapsamında sorumlu olmaz. Ayıplı malın neden
olduğu zarardan dolayı birden fazla kimse sorumlu olduğu takdirde bunlar
müteselsilen
sorumludurlar. Satılan malın ayıplı olduğunun bilinmemesi bu sorumluluğu ortadan
kaldırmaz."
MADDE 23 –
4077 sayılı Kanunun 7
nci
maddesinin üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"İlan ve taahhüt edilen mal veya
hizmetin teslimatının veya ifasının hiç
ya
da gereği gibi yapılmaması durumunda, satıcı, sağlayıcı, bayi, acente,
imalatçı-üretici, ithalatçı ve 10 uncu maddenin beşinci fıkrasına göre kredi
veren
müteselsilen
sorumludur. İlan ve taahhüt edilen konutun teslimatının hiç, gereği gibi
ya
da zamanında yapılmaması durumunda, 10/B maddesinin dokuzuncu fıkrasına göre
kredi veren konut finansmanı kuruluşu, satıcı, sağlayıcı, bayi, acente,
imalatçı-üretici, ithalatçı ile birlikte, kullandırdığı kredi miktarı kadar
müteselsilen
sorumludur. Konut finansmanı kuruluşları tarafından 10/B maddesinin dokuzuncu
fıkrasına göre verilen kredilerin
devrolması
halinde dahi, kredi veren konut finansmanı kuruluşunun sorumluluğu devam eder.
Krediyi devralan kuruluş bu madde kapsamında sorumlu olmaz."
MADDE 24 –
4077 sayılı Kanuna 10/A maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki 10/B maddesi
eklenmiştir.
"Konut Finansmanı Sözleşmeleri
MADDE 10/B – Konut finansmanı
kuruluşları tüketicilere sözleşme öncesinde kredi veya
finansal
kiralama işlemleri ile ilgili genel bilgiler vermek ve tüketiciye teklif
ettikleri kredi veya
finansal
kiralama sözleşmesinin koşullarını içeren Sözleşme Öncesi Bilgi Formu vermek
zorundadır. Tüketici teklifi kabul edip etmemekte serbesttir.
Konut finansmanı kuruluşları
tarafından verilecek genel bilgilerin kapsamı ve Sözleşme Öncesi Bilgi Formunun
standartları ilgili birliklerin görüşü alınmak suretiyle Bakanlık tarafından
belirlenir. Sözleşme Öncesi Bilgi Formunun tüketiciye verilmesini takip eden bir
iş günü
geçmeden
imzalanan sözleşme geçersizdir.
Konut finansmanı sözleşmelerinin
yazılı olarak yapılması ve bu sözleşmenin bir nüshasının tüketiciye verilmesi
zorunludur. Taraflar arasında akdedilen sözleşmede öngörülen şartlar, sözleşme
süresi içerisinde tüketici aleyhine değiştirilemez.
Borçlunun temerrüde düşmesi halinde
konut finansmanı kuruluşu borçluya temerrüt tarihinden itibaren beş iş günü
içerisinde iadeli taahhütlü posta yoluyla bildirimde bulunmakla yükümlüdür.
Konut finansmanı kuruluşu, geri
ödemelerin yapılmaması halinde kalan borcun tümünün ifasını talep etme hakkını
saklı tutmuşsa, bu hak ancak tüketicinin birbirini izleyen en az iki ödemede
temerrüde düşmesi halinde kullanılabilir. Konut finansmanı kuruluşunun bu
hakkını kullanabilmesi için en az bir ay süre vererek
muacceliyet
uyarısında bulunması gerekir.
Finansal
kiralama işlemlerinde, tüketicinin
muacceliyet
uyarısında verilen sürenin sona ermesini takiben, konut finansmanı kuruluşu
kalan borcun tamamını ifa etme hakkını kullanmak üzere
finansal
kiralama sözleşmesini feshettiği takdirde, konutu derhal satışa çıkarmakla
yükümlüdür. Konut finansmanı kuruluşu satış öncesinde konut için 2499 sayılı
Sermaye Piyasası Kanununun 22
nci
maddesinin birinci fıkrasının (r) bendi uyarınca yetki verilmiş kişi veya
kurumlara kıymet takdiri yaptırtır. Takdir edilen kıymet, satıştan en az on iş
günü önce tüketiciye bildirilir. Konut finansmanı kuruluşu takdir edilen kıymeti
dikkate alarak basiretli bir tacir gibi davranmak suretiyle konutun satışını
gerçekleştirir. Tüketici, konut finansmanı kuruluşunun zararının konutun
satışından elde edilen bedeli aşan kısmından sorumludur. Konutun satışından elde
edilen bedelin kalan borcu aşması halinde aşan kısım tüketiciye ödenir. Konut
finansmanına yönelik
finansal
kiralama işlemlerinde 3226 sayılı
Finansal
Kiralama Kanununun 7, 25 ve 31 inci maddeleri uygulanmaz.
Konutun satışının gerçekleştirilmesi
ve elde edilen bedelin kalan borcu aşan kısmının tüketiciye ödenmesini takiben
tüketici veya
zilyedliğin
devredilmiş olması halinde
zilyedliği
elinde bulunduran üçüncü şahıslar konutu tahliye etme yükümlülüğü altındadır.
Konutun tahliye edilmemesi halinde konut sahibi 2004 sayılı İcra ve İflâs
Kanununun 26
ncı
ve 27
nci
maddeleri uyarınca tüketici veya
zilyedliğin
devredilmiş olması halinde
zilyedliği
elinde bulunduran üçüncü şahıslar aleyhine icra yoluna başvurabilir.
Kullanılan finansmanın teminatı
olarak şahsi teminat verildiği hallerde, konut finansmanı kuruluşu asıl borçluya
ve diğer teminatlara başvurmadan, kefilden borcun ifasını isteyemez.
2499 sayılı Sermaye Piyasası
Kanununun 38/A maddesinin birinci fıkrasında tanımlı konut finansmanından
kaynaklanan işlemlerde kredi veren konut finansmanı kuruluşu, krediyi belirli
bir konutun satın alınması
ya
da belirli bir satıcı ile yapılacak satış sözleşmesi şartı ile vermesi
durumunda, konutun hiç
ya
da zamanında teslim edilmemesi halinde kredi veren satıcı ile birlikte,
tüketiciye karşı, kullandırılan kredi miktarı kadar
müteselsilen
sorumlu olur. Konut finansmanı kuruluşları tarafından verilen kredilerin ipotek
finansmanı kuruluşlarına, konut finansmanı fonlarına veya ipotek teminatlı
menkul kıymet teminat havuzlarına
devrolması
halinde dahi, kredi veren konut finansmanı kuruluşunun sorumluluğu devam eder.
Krediyi devralan kuruluş bu madde kapsamında sorumlu olmaz.
Konut finansmanı kuruluşunun
ödemeleri bir kıymetli evraka bağlaması
ya
da kıymetli evrak kabul etmek suretiyle teminat altına alması yasaktır. Bu
yasağa rağmen tüketiciden bir kıymetli evrak alınacak olursa, tüketici bu
kıymetli evrakı konut finansmanı kuruluşundan geri isteme hakkına sahiptir.
Ayrıca, konut finansmanı kuruluşu kıymetli evrakın başkasına devri sebebiyle
tüketicinin uğradığı zararı tazmin etmekle yükümlüdür.
Kredilerde geri ödeme tutarlarının,
finansal
kiralama işlemlerinde ise kira bedellerinin anaparayı aşan kısmı bu madde
kapsamında faiz olarak kabul edilir.
Sözleşmede belirtilmek suretiyle
konut finansmanına yönelik kredilerde ve
finansal
kiralama işlemlerinde faiz oranı sabit, değişken veya aynı kredi için her iki
yöntem esas alınmak suretiyle belirlenebilir. Oranın sabit olarak belirlenmesi
halinde sözleşmede başlangıçta belirlenen oran her iki tarafın ortak rızası
dışında değiştirilemez. Oranın değişken olarak belirlenmesi halinde ise,
başlangıçta sözleşmede belirlenen oran, dönemsel geri ödeme tutarı yine
başlangıçta sözleşmede belirlenecek olan azami dönemsel geri ödeme tutarını
aşmamak koşuluyla ve yine sözleşmede belirlenecek yurt içinde veya yurt dışında
genel kabul görmüş ve yaygın olarak kullanılan bir endeks baz alınarak
değiştirilebilir. Oranların değişken olarak belirlenmesi halinde bu yöntemin
muhtemel etkileri konusunda tüketicilerin bilgilendirilmesi şarttır. Bu
amaçlarla kullanılabilecek referans faizler ve endeksler Türkiye Cumhuriyet
Merkez Bankası, tüketicilerin bilgilendirilme yöntemlerine ilişkin usûl ve
esaslar ise Bakanlık tarafından belirlenir.
Tüketici, konut finansmanı kuruluşuna
borçlandığı toplam miktarı önceden ödeyebileceği gibi aynı zamanda bir
ya
da birden çok ödemeyi vadesinden önce yapabilir. Her iki durumda da konut
finansmanı kuruluşu, vadesinden önce ödenen taksitler için gerekli faiz
indirimini yapmakla yükümlüdür. Ödenen miktara göre gerekli faiz indiriminin ve
kredinin tüketiciye yıllık maliyet oranının hesaplanmasında Bakanlık tarafından
çıkartılan ilgili yönetmelik hükümleri uygulanır.
Faiz oranının sabit olarak
belirlenmesi halinde, sözleşmede yer verilmek suretiyle, bir
ya
da birden fazla ödemenin vadesinden önce yapılması durumunda konut finansmanı
kuruluşu tarafından tüketiciden erken ödeme ücreti talep edilebilir. Erken ödeme
ücreti gerekli faiz indirimi yapılarak hesaplanan ve tüketici tarafından konut
finansmanı kuruluşuna erken ödenen tutarın yüzde ikisini
geçemez.
Oranların değişken olarak belirlenmesi halinde tüketiciden erken ödeme ücreti
talep edilemez.
Konut finansmanı sözleşmelerinde
asgari olarak aşağıdaki unsurlara yer verilmesi zorunludur:
a) Konut kredisi sözleşmeleri için
kredi tutarı,
finansal
kiralama sözleşmeleri için toplam kira bedeli,
b) Kredi sözleşmeleri için üzerine
ipotek tesis edilen konuta,
finansal
kiralama sözleşmeleri için
finansal
kiralamaya konu olan konuta ilişkin bilgiler,
c) Yıllık faiz oranı ve yıllık
maliyet oranı (değişken faizli sözleşmelerde yıllık faiz oranı ve yıllık maliyet
oranı başlangıç ve azami faiz oranı için ayrı
ayrı
hesaplanır),
d) Toplam borç tutarının anapara,
faiz ve diğer giderler itibarıyla dağılımı (değişken faizli sözleşmelerde
başlangıç faiz oranı veya kira bedeli ve azami faiz oranı veya kira bedeli esas
alınarak hesaplanacak toplam borç tutarları),
e) Değişken faizli sözleşmelerde baz
alınan endeks ve faiz oranındaki veya kira bedellerindeki değişmenin hesaplanma
yöntemi,
f) İlk yıl için dönemsel olarak,
kalan yıllar için yıllık olarak hazırlanan, ödenen anapara, ödenen faiz, diğer
giderler, kalan anapara, ilgili dönemler için geri ödeme veya kira bedellerinin
yer aldığı ödeme planı (Değişken faizli sözleşmelerde, başlangıç ve azami faiz
oranları kullanılarak iki ayrı ödeme planı oluşturulur.),
g) Geri ödeme veya kira ödeme sayısı,
ödeme tarihleri, belirlenen ödeme tarihinin resmi tatile gelmesi durumunda
ödemelerin ne zaman yapılacağı, ilk ve son ödeme tarihleri,
h) İstenecek teminatlar,
i) Ödemelerde temerrüde düşülmesi
halinde, kredi sözleşmeleri için akdi faiz oranının (değişken faizli
sözleşmelerde cari faiz oranının) yüzde otuz fazlasını
geçmemek
üzere gecikme faizi oranı,
finansal
kiralama sözleşmeleri için uygulanacak gecikme faiz oranı,
j) Borçlunun temerrüde düşmesinin
hukuki sonuçları,
k) Kredi geri ödemelerinin veya kira
ödemelerinin vadesinden önce yapılmasına ilişkin şartlar ve sabit faizli
sözleşmelerde erken ödeme ücreti öngörülmekte ise hesaplanmasına ilişkin
esaslar,
l) Kredinin veya kira bedellerinin
yabancı para birimi cinsinden belirlenmesi durumunda, kira ve geri ödeme
tutarları ile toplam borç tutarının hesaplanmasında, hangi tarihteki kurun
dikkate alınacağına ilişkin şartlar,
m) Sözleşmeye konu olan konutta
kıymet takdiri yapılmasını gerektirebilecek haller ve kıymet takdirinin kimler
tarafından yapılabileceği,
n) Varsa sözleşmeye konu olan konuta
ilişkin sigorta bilgileri.
Tüketiciye gönderilecek dönemsel
ödeme dekontlarında ödemelerin
onbeşinci
fıkranın (d) bendinde yer aldığı şekliyle dağılımına ve kalan borç miktarına yer
verilir.
Bu maddenin uygulanmasında, konut
yapı kooperatiflerinin gerçek kişi ortakları tüketici kabul edilir."
MADDE 25 –
4077 sayılı Kanunun 25 inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan "10/A
maddesinde," ibaresinden sonra gelmek üzere "10/B maddesinde," ibaresi
eklenmiştir.
MADDE 26 –
10/6/1985 tarihli ve 3226 sayılı
Finansal
Kiralama Kanununun 15 inci maddesine aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.
"Ancak, tüketicilerin konut
edinmesine veya yatırımlara finansman sağlayan
finansal
kiralama işlemlerinde kiracı, kiracılık sıfatını ve/veya sözleşmeden doğan hak
ve/veya yükümlülüklerini, kiralayandan yazılı izin alınması kaydıyla
devredebilir. İş bu devir nedeniyle
finansal
kiralama sözleşmesinde yapılan kiracı değişikliği, bu Kanunun 8 inci maddesi
çerçevesinde tescil edilir veya şerh olunur.
Konut finansmanı kapsamında yapılan
finansal
kiralama işlemlerinde kiracı, kiralayana bilgi vermek, diğer
finansal
kiralama işlemlerinde ise sözleşmede hüküm bulunmak kaydıyla
finansal
kiralama konusu malın zilyetliğini bir başkasına devredebilir."
MADDE 27 –
2/3/1984 tarihli ve 2985 sayılı Toplu Konut Kanununa aşağıdaki ek madde
eklenmiştir.
"EK MADDE 10 – Toplu Konut İdaresi
Başkanlığının konut satışından kaynaklanan ipotekli veya ipoteksiz alacakları,
ipotek finansmanı kuruluşları tarafından devralınabilir ve devredilebilir."
MADDE 28 –
31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Kanunun 75 inci maddesinin ikinci fıkrasının
(1) ve (5) numaralı bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"1. Her nevi hisse senetlerinin kâr
payları (kurucu hisse senetleri ve diğer intifa hisse senetlerine verilen kâr
payları ve pay sahiplerine hazırlık dönemi için faiz olarak veya başka adlarla
yapılan her türlü ödemeler ile Sermaye Piyasası Kanununa göre kurulan yatırım
fonları katılma belgelerine ödenen kâr payları ile konut finansmanı fonlarını
temsilen ihraç
edilen ipoteğe dayalı menkul kıymetlere ve varlık finansmanı fonlarını
temsilen
ihraç edilen varlığa dayalı menkul kıymetlere ödenen faiz, kâr payı veya benzeri
gelirler dahil.);"
"5. Her nevi tahvil (ipotek
finansmanı kuruluşları ve konut finansmanı kuruluşları tarafından ihraç edilen
ipoteğe dayalı menkul kıymetler hariç ipotekli sermaye piyasası araçları, varlık
teminatlı menkul kıymetler dahil) ve Hazine bonosu faizleri ile Toplu Konut
İdaresi, Kamu Ortaklığı İdaresi ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul
kıymetlerden sağlanan gelirler (Döviz cinsinden yahut dövize, altına veya başka
bir değere endeksli menkul kıymetlerin itfası sırasında oluşan değer artışları
irat sayılmaz.);"
MADDE 29 –
193 sayılı Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının (7) numaralı bendinin
(e) alt bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki alt bent eklenmiş ve mevcut (f)
alt bendi (g) alt bendi olarak teselsül ettirilmiştir.
"f) İpotek finansmanı kuruluşları ve
konut finansmanı kuruluşları tarafından ihraç edilen ipotekli sermaye piyasası
araçlarından elde edilen kâr payı ve faiz gelirlerinden,"
MADDE 30 –
13/7/1956 tarihli ve 6802 sayılı Gider Vergileri Kanununun 29 uncu maddesinin
(i) ve (u) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve maddeye aşağıdaki bent
eklenmiştir.
"i) Emeklilik sözleşmeleri, hayat
sigortaları (hayat sigortalarında ferdi kaza, hastalık sonucu maluliyet ve
tehlikeli hastalıklar teminatlarının da ek teminat olarak verildiği sözleşmeler
dahil) ve sağlık sigortaları ile ihracata ait nakliyat sigortalarında ve 2499
sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A maddesinin birinci fıkrasında tanımlanan
konut finansmanı kapsamında yapılan sigortalarda sözleşme ve poliçe üzerinden
alınan paralar"
"u) Bankalar, sigorta şirketleri,
emeklilik şirketleri ve ipotek finansmanı kuruluşlarının kuruluşlarında veya
sermayelerini artırdıkları sırada çıkardıkları hisse senetlerinin itibarî
değerlerinin üzerinde elden çıkarılması sonucu kendi lehlerine kalan paralar,"
"y) İpotek finansmanı kuruluşlarının,
konut finansmanı kuruluşlarının ve konut finansmanı fonlarının, 2499 sayılı
Sermaye Piyasası Kanununun 38/A maddesinin birinci fıkrasında tanımlanan konut
finansmanı kapsamında yaptıkları tüm işlemler dolayısıyla lehe alınan paralar."
MADDE 31 –
2/7/1964 tarihli ve 492 sayılı Harçlar Kanununun 59 uncu maddesinin birinci
fıkrasına aşağıdaki bentler eklenmiştir.
"o) Konut finansmanı kuruluşları ve
ipotek finansmanı kuruluşları tarafından 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun
38/A maddesinde tanımlanan konut finansmanı kapsamında tesis olunacak ipotek
işlemleri,
p) 2499 sayılı Sermaye Piyasası
Kanununun 38/A maddesinde tanımlanan konut finansmanı amacıyla yapılacak
finansal
kiralamalarda kiralanan konutların kiracıya devri,
r) Toplu Konut İdaresi Başkanlığı
tarafından konut satışları nedeniyle tesis olunacak ipotek işlemleri."
MADDE 32 –
A) 492 sayılı Kanuna bağlı (1) sayılı tarifenin "(A) Mahkeme Harçları" başlıklı
bölümünün "III- Karar ve ilam harcı" başlıklı fıkrasının "1. Nispi harç"
başlıklı bendinin, (e) alt bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki alt bent
eklenmiştir.
"f) Konusu belli bir değerle ilgili
bulunan davalarda ve 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A maddesinin
birinci fıkrasında tanımlanan konut finansmanından kaynaklanan alacaklar ile
Toplu Konut İdaresi Başkanlığının rehinle temin edilmiş alacaklarının takibinde,
ihalenin feshi talepleri ile ilgili olarak esas hakkında karar verilmesi halinde
hüküm altına alınan anlaşmazlık konusu değer üzerinden
Binde 54
Bakanlar Kurulu, dava çeşitleri
itibarıyla birlikte veya ayrı
ayrı
olmak üzere bu alt bentte yazılı nispeti binde 10'a kadar indirmeye veya Kanunda
yazılı nispete kadar çıkarmaya yetkilidir."
B) 492 sayılı Kanuna bağlı (1) sayılı
tarifenin "(B) İcra ve iflâs harçları" bölümünün "I-İcra harçları" başlıklı
fıkrasının "3. Değeri belli olan icra takiplerinde tahsil harcı, değer
üzerinden:" başlıklı bendinin sonuna aşağıdaki alt bent eklenmiştir.
"h) 2499 sayılı Sermaye Piyasası
Kanununun 38/A maddesinin birinci fıkrasında tanımlanan konut finansmanından
kaynaklanan alacaklar ile Toplu Konut İdaresi Başkanlığının rehinle temin
edilmiş alacaklarının takibinde, bu
bentte belirtilen
tahsil harçları dörtte biri oranında uygulanır."
MADDE 33 –
492 sayılı Kanuna bağlı (8) sayılı tarifenin "XI.
Finansal
faaliyet harçları" bölümünün (10) numaralı fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 34 –
1/7/1964 tarihli ve 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa bağlı (2) sayılı tablonun
"IV-Ticari ve medeni işlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümüne aşağıdaki (36)
numaralı fıkra, "V-Kurumlarla ilgili kağıtlar" başlıklı bölümüne ise aşağıdaki
(23) ve (24) numaralı fıkralar eklenmiştir.
"36. Sermaye piyasası araçlarının
ihracına ilişkin olarak düzenlenen makbuz ve kağıtlar, konut finansmanı
kuruluşlarının konut finansmanı işlemleri ve bu kuruluşların ipotekli sermaye
piyasası araçları, varlık teminatlı menkul kıymetler ve varlık finansmanı
fonlarını
temsilen
menkul kıymet ihracı ve bu ihraca konu teminatlarla ilgili olarak düzenlenen
makbuz ve kağıtlar."
"23. İpotek finansmanı kuruluşları
ile konut finansmanı fonlarının kuruluş ve ipotekli sermaye piyasası araçları,
varlık teminatlı menkul kıymetler ve varlık finansmanı fonlarını temsil eden
menkul kıymetlerin ihracı ve ihraca konu teminatlardan kaynaklananlar dahil her
türlü işlemleri ile ilgili olarak düzenlenen ve damga vergisi bu kuruluşlar veya
fonlar tarafından ödenmesi gereken makbuz ve kağıtlar.
24. Toplu Konut İdaresi Başkanlığının
menkul kıymet ihracı ve ihraca konu teminatlardan kaynaklananlar dahil her türlü
işlemleri ile ilgili olarak düzenlenen ve damga vergisi bu kuruluş tarafından
ödenmesi gereken makbuz ve kağıtlar."
MADDE 35 –
25/10/1984 tarihli ve 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 17
nci
maddesinin (4) numaralı fıkrasına aşağıdaki bent eklenmiştir.
"ş) 2499 sayılı Sermaye Piyasası
Kanununun 38/A maddesinde tanımlanan konut finansmanı amacıyla teminat
gösterilen veya ipotek konulan konutun, konut finansman kuruluşları, Toplu Konut
İdaresi Başkanlığı,
ipotek finansmanı
kuruluşları
ya
da
üçüncü kişilere teslimi (müzayede
mahallinde yapılan satışlar dahil) ile bu şekilde alınan konutun, konut
finansman kuruluşları, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı veya ipotek finansmanı
kuruluşları tarafından teslimi (müzayede mahallinde yapılan satışı dahil)."
MADDE 36 –
Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 37 –
Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür. 5/3/2007
|